Odpowiednia podaż witamin jest niezbędna do prawidłowego rozwoju młodego organizmu; wpływa m.in. na procesy widzenia, odporność, stan naczyń krwionośnych i mineralizację kości. Pamiętajmy, że awitaminozy u dzieci rozwijają się szybciej i mają cięższy przebieg niż u dorosłych. Których witamin nie może zabraknąć w diecie małej pociechy? (1,2)
Witaminy A i D – mocne kości, dobry wzrok
Witamina D u dzieci pełni szczególną rolę – reguluje procesy wzrostu, rozwoju i mineralizacji tkanki kostnej. Dzięki niej organizm sprawnie przyswaja wapń, który wykorzystuje do budowy kości. Niedobory witaminy D są szczególnie groźne dla niemowląt i małych dzieci – sprzyjają zaburzeniom rozwojowym i wywołują zmiany krzywicze w kościach. Witaminę D zawierają jaja, masło, mleko, sery i tłuste ryby morskie. (2,3)
Witamina A wspiera prawidłowe widzenie i działanie narządu wzroku u dzieci, wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego i bierze udział w syntezie śluzu. Współpracuje z hormonem wzrostu – jej niedobór u dzieci może prowadzić do zahamowania procesu wzrostu. W jego konsekwencji poważnym zaburzeniom ulega także działanie narządu wzroku. Niedobory witaminy A skutkują niedowidzeniem po zmroku (tzw. kurzą ślepotą) i prowadzą do dysfunkcji błon śluzowych, które nie mogą skutecznie pełnić roli ochronnej. W rezultacie rozwijają się nawracające stany zapalne. Do źródeł witaminy A w żywności należą podroby, mleko, nabiał, owoce i warzywa (marchew, koper, fasolka szparagowa, dynia, morele, brzoskwinie). (1,3,4)
Witamina E – wszechstronny przeciwutleniacz
Witamina E w organizmie pełni rolę antyoksydacyjną – chroni przed stresem oksydacyjnym. Dzięki temu wpływa korzystnie na stan naczyń krwionośnych i układu krążenia. Poza tym wspiera prawidłowe działanie układu odpornościowego i reguluje stężenie glukozy we krwi. Jej niedobory u dzieci mogą upośledzać pracę układu nerwowego, odpowiadać za nadmierny rozpad erytrocytów oraz anemię. (4,5)
Małym stężeniom witaminy E u niemowląt z niską masą urodzeniową towarzyszą zaburzenia nerwowo-mięśniowe, zaburzenia widzenia (związane z nieprawidłowymi procesami wzrostu naczyń w oku) i zaburzenia procesów krzepnięcia krwi. W witaminę E obfitują oleje roślinne, kiełki zbóż, szpinak, sałata, pietruszka (natka) i pełnoziarniste produkty zbożowe. (1,2)
Witaminy C i z grupy B – jak wzmocnić odporność u dziecka?
Witamina C to kolejny antyoksydant o wielokierunkowym działaniu – uczestniczy m.in. w przemianie aminokwasów, syntezie hormonów steroidowych oraz metabolizmie tłuszczów. Wpływa na wchłanianie i magazynowanie niehemowego żelaza, zapobiegając anemii. Wykazuje właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne; wzmacnia odporność u dziecka. Poza tym uczestniczy w syntezie kolagenu – białka niezbędnego do budowy wielu tkanek. Dużych ilości witaminy C dostarczają owoce dzikiej róży, cytrusy, kiwi, porzeczki, natka pietruszki, papryka i chrzan. (2,6)
Dzięki witaminom z grupy B układ immunologiczny działa prawidłowo, procesy regeneracyjne przebiegają sprawnie, syntetyzowane są hormony steroidowe, wytwarzane są elementy morfotyczne krwi. Witaminy z grupy B znajdują się w grubych kaszach, otrębach, nasionach roślin strączkowych, wątróbce oraz mięsie. Ich niedobory negatywnie wpływają na działanie wielu narządów i układów organizmu (m.in. upośledzają pracę układu nerwowego, przewodu pokarmowego, przyczyniają się do problemów dermatologicznych). Mogą odpowiadać za zaburzenia rozwojowe i problemy neurologiczne. (1,5)
Więcej przeczytaj na Visolvit.pl
- Pietrzyk J., Szajewska H., Mrukowicz J. (red.). ABC zabiegów w pediatrii. Podręcznik dla studentów medycyny, pielęgniarek i lekarzy, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2010.
- Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017.
- Gajewski P (red.). Interna Szczeklika 2018. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2018.
- Payne A., Barker H. Dietetyka i żywienie kliniczne. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2013.
- Szajewska H., Horvath A. (red.). Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
- Sarniak A., Lipińska J., Tytman K. et al. Endogenne mechanizmy powstawania reaktywnych form tlenu (ROS). Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2016; 70: 1150–1164.
