Cukrzyca jest jedną z poważniejszych chorób cywilizacyjnych. Nieleczona może doprowadzić do poważnych powikłań.
Czym jest cukrzyca?
Cukrzyca jest uważana za chorobę cywilizacyjną. Polega na zaburzeniach w produkcji insuliny lub nieprawidłowym jej działaniu. Wpływa w znaczący sposób na zdrowie i równowagę całego organizmu. U 90% chorych ze zdiagnozowaną cukrzycą rozpoznaje się drugi typ tej choroby, czyli cukrzycę insulinozależną. Głównymi czynnikami predysponującymi do jej wystąpienia są genetyka oraz uwarunkowania środowiskowe, takie jak otyłość.
Z roku na rok cukrzyca rozpoznawana jest u coraz młodszych osób, choć jeszcze kilkanaście lat temu była uznawana za chorobę osób starszych.
Jak dbać o zdrowie przy cukrzycy?
Regularne, kontrolne wizyty u lekarza diabetologa
Po postawieniu diagnozy osoba chora zmuszona jest walczyć z cukrzycą do końca życia. Aby ocenić stan zdrowia i skuteczność leczenia, niezbędne są regularne wizyty u lekarza oraz wykonywanie zaleconych przez niego badań. Konieczne jest zmienienie także złych nawyków żywieniowych, gdyż poziom glukozy we krwi może być regulowany również poprzez odpowiednią dietę. Każdy przypadek choroby jest inny, dlatego dobór leczenia jest indywidualny.
Samokontrola poziomu glukozy we krwi za pomocą glukometru
Glukometr jest urządzeniem umożliwiającym cukrzykowi samodzielne mierzenie poziomu cukru we krwi. Pomiarów dokonuje się na czczo oraz po mniej więcej dwóch godzinach od ostatniego posiłku. W skład glukometru wchodzą paski, które umieszczane są pojedynczo w otworze urządzenia. Następnie należy dokładnie umyć ręce (nie dezynfekować!). Po osuszeniu dłoni należy nakłuć opuszek palca, delikatnie ścisnąć go i przyłożyć do paska. Po kilku sekundach na wyświetlaczu pokaże się liczba, określająca poziom glukozy. Dzięki temu możliwe jest szybkie zidentyfikowanie nieprawidłowości wymagających zmiany dawkowania lub sposobu leczenia. Aby wyniki były wiarygodne, należy używać zawsze tego samego glukometru.
Dawkowanie leków
Systematyczne branie leków, zgodnie z zaleceniami lekarskimi, umożliwia ustabilizowanie oraz zahamowanie postępu choroby. Dawkę ustala lekarz. Absolutnie nie można dokonywać zmian w leczeniu na własną rękę, gdyż może to doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Przedawkowanie insuliny, w skrajnych przypadkach, może zakończyć się zatrzymaniem krążenia.
Przestrzeganie odpowiedniej diety
Profesor Stanisław Berger stworzył zasadę 7U, w której zawarte są podstawowe zasady odżywiania osoby chorującej na cukrzycę. Są to:
- umiarkowanie – jedną z pierwszych rzeczy dokonywanych u diabetologa jest określenie dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Nie należy go przekraczać, gdyż może powodować nadwagę sprzyjającą cukrzycy. Szczególną uwagę należy zwrócić na dzienne spożycie węglowodanów;
- urozmaicenie – ważne, aby dieta zawierała wiele zdrowych makro- i mikroelementów, które można znaleźć w nasionach strączkowych, zbożach, warzywach oraz chudym mięsie i rybach;
- uregulowanie – zaleca się spożywanie pięciu mniejszych posiłków co 2–3 godziny. Ważne, aby dieta zawierała pięć porcji warzyw lub owoców;
- unikanie – w przypadku cukrzycy konieczne jest ograniczenie lub wyeliminowanie z diety takich produktów, jak nadmiar tłuszczów zwierzęcych, słodyczy, mąki razowej, alkoholu oraz soli;
- umiejętność przygotowywania potraw – przyrządzanie posiłków w przypadku cukrzycy jest bardzo istotne. Ważne, aby dania były przygotowywane w zdrowy sposób i nie traciły cennych wartości odżywczych. Zaleca się duszenie czy gotowanie na parze. Sporadycznie można sobie pozwolić na zjedzenie potrawy smażonej, jednak dania te powinny być ograniczone do minimum.
Dwa pozostałe podpunkty zasady 7U nie są bezpośrednio związane z dietą, są to: uprawiane sportu i uśmiechanie się.
Aktywność fizyczna
Uprawianie sportu, czyli aktywność fizyczna są nieodzownym elementem w procesie terapeutycznym cukrzycy, ponieważ wspomagają metabolizm. Ćwiczenia uwrażliwiają także tkanki na działanie insuliny i tym samym obniżają poziom glukozy we krwi. Najważniejsze jednak, aby nie przeciążać organizmu, a wysiłek dostosować do kondycji. Warto w tej kwestii zasięgnąć opinii specjalisty.
